آسیب‌شناسی کلاس‌های چندپایه در آموزش دانش‌آموزان با آسیب شنوایی و ارائه الگو در جهت بهینه‌سازی آموزش و برنامه‌ریزی

نوع مقاله : نشست علمی

نویسنده

گروه روان شناسی استثنایی، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/jicia.2025.20220

چکیده

آموزش چندپایه به‌عنوان راهکاری برای جبران محدودیت‌های اقلیمی، کمبود نیروی انسانی و منابع مالی، در برخی مناطق به‌ویژه در دوره ابتدایی به کار گرفته می‌شود و در آن دانش‌آموزان با سن، مهارت و پایه‌های تحصیلی متفاوت در یک کلاس و توسط یک معلم آموزش می‌بینند. با وجود دیدگاه‌های متفاوت درباره کارآمدی این الگو، اجرای آن در حوزه آموزش دانش‌آموزان دارای آسیب شنوایی با چالش‌های مضاعفی مواجه است؛ زیرا آسیب شنوایی یک معلولیت پنهان است که در صورت تشخیص و مداخله دیرهنگام، پیامدهای جبران‌ناپذیری بر مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی، هیجانی و تحصیلی برجای می‌گذارد. اگرچه پیشرفت‌های حوزه تشخیص و توانبخشی موجب ارتقای مهارت‌های زبانی و افزایش تمایل خانواده‌ها به حضور کودکان در مدارس عادی شده، اما گروه دانش‌آموزان دارای آسیب شنوایی همگن نیستند و تفاوت در شدت آسیب، سن تشخیص، ابزارهای کمک‌شنوایی و میزان بهره‌مندی از خدمات توانبخشی، شکاف‌های آموزشی قابل‌توجهی ایجاد می‌کند. افزون بر این، شیوع اختلالات همبود مانند مشکلات شناختی و عصب‌تحولی، نیاز به آموزش‌های ویژه را تشدید می‌سازد و در کلاس‌های چندپایه، با حجم بالای مطالب، تنوع نیازها و تخصص ناکافی معلمان، کیفیت و عدالت آموزشی را تهدید می‌کند. راهبردهای پیشنهادی شامل شناسایی دقیق وضعیت موجود و عوامل مؤثر، طراحی شیوه آموزشی متناسب، استفاده از فناوری‌های نوین، و به‌روزرسانی محتوای دروس بر اساس نیازهای واقعی دانش‌آموزان است.