پایداری مالی سازمان تأمین اجتماعی بر اساس احکام برنامه هفتم توسعه

پایداری مالی سازمان تأمین اجتماعی به توانایی این نهاد در ایفای تعهدات بلندمدت خود در قبال بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران وابسته است و این پایداری از برهم‌کنش «تعادل جمعیتی» و «تعادل مالی» شکل می‌گیرد. کاهش نرخ زاد و ولد، افزایش امید به زندگی و ورود موج جمعیتی دهه شصت به سن بازنشستگی، نسبت پشتیبانی را به‌طور پیوسته کاهش داده و چشم‌انداز آن را در سال‌های آینده بحرانی‌تر می‌کند؛ به‌گونه‌ای که افزایش مستمری‌بگیران و رشد سال‌های مستمری‌پردازی، شکاف منابع و مصارف را تعمیق می‌سازد. هم‌زمان، بدهی‌های انباشته دولت، قوانین تعهدآور بدون محاسبات بیمه‌ای، بازنشستگی‌های پیش از موعد، تورم مزمن و بازده پایین سرمایه‌گذاری‌ها فشار مالی مضاعفی ایجاد کرده و نشانه‌های بحران نقدینگی را در قالب تعویق پرداخت مطالبات درمان، کاهش تعداد پزشکان طرف قرارداد، استقراض از بانک‌ها و فروش دارایی‌های مولد نمایان ساخته است. در این چارچوب، راهبردهای اصلاحی بر افزایش منابع و کنترل مصارف از طریق کاهش فرار بیمه‌ای، تنوع‌بخشی به درآمدها، وصول مطالبات دولت، اصلاحات پارامتریک (سن و سابقه بازنشستگی، فرمول مستمری و نرخ حق بیمه)، کنترل هزینه‌های درمان، مهندسی مجدد فرایندها و استقرار تأمین اجتماعی الکترونیک تأکید دارد. همچنین بازنگری در حکمرانی سرمایه‌گذاری‌ها و نقش شستا با هدف ثبات مدیریتی، مولدسازی دارایی‌ها و کاهش تقسیم سود بالا، برای تقویت تاب‌آوری مالی سازمان ضروری است.