نقد و بررسی برنامه‌های درسی ارشد و دکتری رشته مطالعات برنامه درسی

بازنگری برنامه‌های درسی کارشناسی ارشد و دکتری «مطالعات برنامه درسی» به‌عنوان یکی از ارکان تحول علمی این حوزه، زمانی اثربخش خواهد بود که مبتنی بر ارزیابی منظم، نیازسنجی ذی‌نفعان و پیوند واقعی با جامعه و بازار کار باشد. بررسی دیدگاه‌های استادان، دانشجویان و متخصصان بازار کار نشان می‌دهد مهم‌ترین چالش‌های برنامه‌های موجود شامل ضعف در طراحی دروس عملی، کارگاهی و میدانی، ناکافی بودن مهارت‌آموزی در حوزه طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه درسی در محیط واقعی، کم‌رنگ بودن پژوهش‌مداری و نبود زمان کافی برای پرورش مهارت‌های پژوهشی، فقدان توجه به کارآفرینی و بین‌فرهنگی، عدم ارتباط مؤثر با نیازهای شغلی، و انعطاف‌پذیری محدود در انتخاب دروس متناسب با علایق دانشجو و تخصص استادان است. همچنین تمرکز افراطی بر رویکرد دیسیپلینی و غفلت از ابعاد سیاستگذاری، تاریخ و جامعه‌شناسی برنامه درسی موجب شده کارکرد پاسخگویی اجتماعی رشته تضعیف شود. راهبردهای پیشنهادی شامل تغییر نقش وزارت علوم از تدوین به نظارت و ارزشیابی، مشارکت سازمان‌یافته دانشجویان در فرایند بازنگری، گذار از الگوی الزامی–اختیاری به الگوی الزامی–انتخابی (با حداقل دروس ثابت و انتخاب دروس تخصصی بر اساس موضوع پایان‌نامه/رساله)، توسعه مشاغل تخصصی مانند تکنسین و مشاور برنامه درسی، امکان تشعب رشته در حوزه‌های موضوعی مختلف، و انعقاد تفاهم‌نامه میان دانشکده‌های علوم تربیتی و سازمان پژوهش برای مشارکت عملی دانشجویان در طراحی و اعتباربخشی برنامه‌های درسی است.