چالش‌های نظام‌های آموزشی کشور در علم اطلاعات و دانش‌شناسی

رشته «علم اطلاعات و دانش‌شناسی» در ایران از سال ۱۳۴۵ وارد نظام آموزش عالی شد و در دهه‌های اخیر با تغییرات مفهومی و برنامه‌ای (از جمله تغییر عنوان از «کتابداری و اطلاع‌رسانی» به «علم اطلاعات و دانش‌شناسی») تلاش کرده است خود را با تحولات فناوری و نیازهای اجتماعی هماهنگ سازد. با وجود گسترش کمی گروه‌های آموزشی و افزایش چشمگیر جذب دانشجو، چالش اصلی این حوزه «شکاف میان آموزش دانشگاهی و بازار کار» است؛ به‌گونه‌ای که دروس و مهارت‌های آموخته‌شده با نیازهای واقعی کتابخانه‌ها، مراکز اطلاعاتی و مشاغل نوظهور داده‌محور همخوانی کامل ندارد. ضعف در اجرای یکپارچه برنامه‌های مصوب، نبود نظام ارزیابی مستمر گروه‌ها و فارغ‌التحصیلان، کمبود تجهیزات و زیرساخت‌های فناورانه، ضعف توانمندی برخی استادان در تدریس دروس کاربردی و کاهش واحدهای عملی و کارورزی از جمله مسائل محوری هستند. در مقابل، فناوری‌های نوین نه تهدید بلکه فرصت توسعه حرفه‌هایی مانند معمار اطلاعات، مدیر محتوا، متخصص داده و تحلیل‌گر اطلاعات را فراهم کرده‌اند. راهبردهای پیشنهادی بر تقویت ارتباط دانشگاه–دولت–صنعت، اصلاح نظام پذیرش دانشجو، طراحی برنامه درسی آینده‌محور، بازآموزی استادان در حوزه فناوری، افزایش وزن دروس عملی، ایجاد نظام رصد بازار کار و آینده‌نگاری رشته، تشکیل اتاق فکر تخصصی، و تعریف نظام صنفی و گواهی مهارتی برای ارتقای کیفیت و اعتبار حرفه‌ای تأکید دارد.