ظرفیت‌های حمایت از زنان بی‌سرپرست و زنان سرپرست خانوار در قوانین و مقررات

افزایش شمار خانوارهای زن‌سرپرست در ایران و پیوند آن با «زنانه‌شدن فقر»، ضرورت بازطراحی سیاست‌های حمایتی را برجسته می‌سازد. رویکردهای حمایتی موجود در بسیاری از موارد به پرداخت‌های محدود مالی و بیمه‌های اجتماعی تقلیل یافته و عاملیت و قدرت زنان را نادیده می‌گیرد؛ درحالی‌که توانمندسازی مؤثر مستلزم تقویت ظرفیت تصمیم‌گیری، نقش‌آفرینی و دسترسی آنان به منابع مولد است. یکی از موانع اساسی، فقدان داده‌های دقیق درباره تعداد و ویژگی‌های زنان بی‌سرپرست، بدسرپرست و خودسرپرست و نیز نبود آمار معتبر درباره جرائم و آسیب‌های تجربه‌شده توسط آنان است که امکان برنامه‌ریزی هدفمند را تضعیف می‌کند. سیاست‌گذاری کارآمد نیازمند تهیه «پروفایل جامع» از زنان سرپرست خانوار (سن، پراکندگی جغرافیایی، علت سرپرست‌شدن، تعداد فرزندان، وضعیت آسیب‌پذیری و…) و هدف‌گذاری واقع‌بینانه است. از منظر نهادی، پراکندگی سیاست‌ها میان حوزه‌هایی مانند اشتغال، مسکن، سلامت، آموزش و حمایت اجتماعی و ضعف همکاری بین‌سازمانی، اثربخشی مداخلات را کاهش داده است. راهبرد پیشنهادی بر تلفیق اقدامات کلان و محلی، توسعه زیرساخت‌های مسکن ارزان و خدمات مکان‌محور، گسترش فرصت‌های اقتصادی از طریق آموزش مهارت و کارآفرینی، تسهیل مقررات کسب‌وکارهای خرد، تأمین اعتبارات خرد با رویکرد بانکداری پیوندی و گروه‌های خودیار، و تقویت مشارکت زنان در ساختارهای محلی تأکید دارد. همچنین اصلاحات حمایتی مکمل شامل افزایش حداقل درآمد پایه، توسعه خدمات مراقبت کودک، بهبود بیمه بیکاری، کاهش مالیات بر درآمد زنان کم‌درآمد و تقویت خدمات بهداشتی و حمل‌ونقل عمومی برای کاهش فقر پایدار پیشنهاد می‌شود.