تغییرات اقلیمی و رسانه‌ها؛ با تأکید بر سیل فروردین 1398

تغییرات اقلیمی به‌عنوان یکی از «مسائل فوق‌بدخیم» عصر حاضر، با ویژگی‌هایی مانند فوریت زمانی، تعارض منافع میان بازیگران اصلی و نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت، ظرفیت ایجاد بحران‌های چندلایه را دارد و پیامدهای آن از حوزه محیط‌زیست فراتر رفته و ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیت ملی را دربرمی‌گیرد. این پدیده با افزایش دمای جهانی، بیابان‌زایی، تشدید تنش آبی، گسترش بیماری‌ها و آفات جدید و بروز رخدادهای حدی مانند سیل‌های ویرانگر، می‌تواند مهاجرت‌های ناخواسته، از دست رفتن فرصت‌های شغلی و تعارضات اجتماعی را تشدید کند. در این میان، رسانه‌ها به دلیل نقش تعیین‌کننده در برجسته‌سازی مسائل و شکل‌دهی اولویت‌های عمومی، یکی از ابزارهای اصلی برای تبدیل تغییر اقلیم به اولویت ملی و ایجاد مطالبه عمومی محسوب می‌شوند. راهبردهای سیاستی بر گذار از پوشش رویدادمحور به رویکرد فرایندمحور، آموزش تخصصی روزنامه‌نگاران محیط‌زیست و بحران، مقابله با اخبار جعلی و شبه‌علم در فضای مجازی، ساده‌سازی زبان ارتباط متخصصان با جامعه، تدوین پروتکل‌های رسمی اطلاع‌رسانی و حضور خبرنگاران در بحران‌ها، تقویت ارتباط مستمر نهادهای اجرایی با رسانه‌ها، و توسعه روزنامه‌نگاری محیط‌زیست از طریق حمایت‌های نهادی تأکید دارد. همچنین استفاده از رسانه‌ها به‌عنوان ابزار کاهش خسارات، هماهنگی میان رسانه‌های ملی و محلی، و ایجاد گفت‌وگوی همگانی درباره ابعاد حقوقی تغییر اقلیم برای تقویت اعتماد عمومی و شکل‌دهی سیاست‌های پایدار پیشنهاد می‌شود.