پیشگیری از خشونت در خانه و جامعه (آسیب‌شناسی حقوقی و قضائی)

نوع مقاله : توصیه سیاستی

نویسنده

گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/jicia.2019.20352

چکیده

خشونت در خانه و جامعه در ایران به یک بحران اجتماعی تبدیل شده و سهم قابل توجهی از پرونده‌های کیفری و مرگ‌ومیرهای گروه سنی ۱۵ تا ۴۴ سال را به خود اختصاص می‌دهد. این پدیده علاوه بر آسیب‌های جسمی، پیامدهای روانی، اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای ایجاد می‌کند و مقابله مؤثر با آن نیازمند شناسایی ریشه‌ها و بسترهای تولید خشونت در سطوح مختلف است. تحلیل مسئله نشان می‌دهد تبیین و پیشگیری از خشونت باید در قالب یک چارچوب چندسطحی انجام شود: سطح کلان (سیاست‌ها، قوانین و سازوکارهای حکمرانی)، سطح منطقه‌ای و بوم‌شناختی (پراکنش جغرافیایی جرم و شرایط محیطی)، سطح گروه‌های اجتماعی (نقش خانواده، مدرسه و همسالان)، سطح زندگی روزمره (سبک زندگی، فشارهای اجتماعی و اقتصادی) و سطح فردی (عوامل روان‌شناختی و زیست‌اجتماعی). ضعف اعتماد به قانون، محدودیت فضای زندگی، فقر، اعتیاد و شکاف میان دانشگاه، نظام آموزشی، پلیس و نهاد قضایی از عوامل تسهیل‌کننده خشونت معرفی می‌شوند. راهبردهای پیشنهادی بر ارتقای قوانین و سیاست‌های بازدارنده، ترویج هنجارهای ضدخشونت، توسعه برنامه‌های شواهد‌محور و ارزیابی اثربخشی آن‌ها، تقویت هماهنگی بین‌بخشی، گسترش خدمات حمایتی برای قربانیان، توسعه پلیس جامعه‌محور و عدالت ترمیمی، آموزش مهارت‌های حل تعارض و والدین‌گری، و تقویت اورژانس اجتماعی و مراکز امن برای گروه‌های آسیب‌پذیر تأکید دارد.