فراگیرسازی و پاسخ به مداخله در کودکان با نیازهای ویژه (2)

نوع مقاله : توصیه سیاستی

نویسنده

گروه روان‌شناسی استثنایی، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/jicia.2019.20354

چکیده

بهبود کیفیت تشخیص، آموزش و مداخلات توانبخشی برای کودکان با نیازهای ویژه، مستلزم بهره‌گیری از رویکردهای نوین و شواهد‌محور است که بتوانند هم خطاهای تشخیصی را کاهش دهند و هم مداخلات را به‌صورت نظام‌مند و مرحله‌بندی‌شده اجرا کنند. در این چارچوب، رویکرد «پاسخ به مداخله» به‌عنوان الگویی پیشگیرانه و مبتنی بر پایش مستمر پیشرفت تحصیلی، همراه با فراگیرسازی، می‌تواند با مداخله زودهنگام، از گسترش مشکلات یادگیری و رفتاری جلوگیری کرده و نیاز به خدمات ویژه را به حداقل برساند. اجرای این رویکرد در سطح ملی با چالش‌هایی مانند کمبود نیروی متخصص در طراحی و برنامه‌ریزی آموزشی، ضعف پروتکل‌های استاندارد ارزیابی و مداخله، نبود سازوکار هماهنگ‌کننده میان نهادهای متولی، و فقدان مطالعات بومی برای سنجش اثربخشی همراه است. برای کاهش این موانع، توسعه همکاری سازمان‌یافته میان دانشگاه و آموزش‌وپرورش استثنایی، تشکیل کارگروه تخصصی مشترک، طراحی تفاهم‌نامه اجرایی، انجام مطالعات مروری نظام‌مند و نیازسنجی ملی، اجرای پایلوت در مدارس منتخب، آموزش معلمان و متخصصان با پروتکل‌های مدون، و ایجاد نظام ارزشیابی و بهبود مستمر پیشنهاد می‌شود. این اقدامات می‌تواند ضمن تقویت پیوند پژوهش و عمل، اجرای مرحله‌ای و واقع‌بینانه پاسخ به مداخله را تسهیل کرده و پیامدهایی مانند کاهش هزینه‌های اجتماعی و افزایش کیفیت آموزش برای کودکان با نیازهای ویژه را به همراه داشته باشد.