پالایش نثر معیار فارسی در فضای مجازی و صدا و سیما

نوع مقاله : توصیه سیاستی

نویسنده

گروه ادبیات عرب، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/jicia.2018.20367

چکیده

زبان معیار فارسی در سال‌های اخیر به‌ویژه در فضای مجازی و رسانه‌های عمومی با فرسایش جدی مواجه شده است؛ پدیده‌ای که از رواج پیامک‌نویسی و کوتاه‌نویسی آغاز شد و با گسترش شبکه‌های اجتماعی، به شکل‌گیری زبان رمزی، شکسته‌نویسی، آمیختگی حروف و اعداد، و بی‌توجهی به قواعد رسم‌الخط و دستور زبان انجامید. این روند در کنار خط‌نویسی فینگلیش، جابه‌جایی ارکان جمله، ناهماهنگی فعل و فاعل و خطاهای معنایی و تلفظی در تولیدات صداوسیما، موجب کاهش کیفیت ارتباطات فکری و تضعیف رشد علمی و فرهنگی شده است. زبان فارسی به‌عنوان زبان رسمی کشور و حامل اندیشه و هویت تاریخی، نقش بنیادین در همبستگی اقوام و حفظ انسجام ملی دارد؛ از این رو تضعیف آن می‌تواند به کاهش سرمایه فرهنگی و حتی فرسایش مشروعیت هویتی در سطح ملی بینجامد. راهبردهای پیشنهادی بر به‌کارگیری صحیح زبان فارسی در رسانه ملی، طراحی سازوکارهای فرهنگی برای ارتقای آگاهی زبانی، ایجاد مشوق‌ها و جوایز برای کاربرد درست زبان در رسانه‌های اجتماعی، و تقویت توانمندی زبانی خبرگزاری‌ها تأکید دارد. همچنین تأسیس پژوهشکده برنامه‌ریزی زبان، حمایت از پژوهش‌ها و فناوری‌های زبانی، توسعه نرم‌افزارهای درست‌نویسی و غلط‌یاب، و تدوین دستور جامع زبان فارسی و شیوه‌نامه‌های استاندارد نگارش، به‌عنوان اقدامات نهادی برای صیانت و تقویت زبان معیار پیشنهاد می‌شود.