چالش‌ها و راهکارهای توسعه ورزش جانبازان

توسعه ورزش جانبازان و معلولان به‌عنوان راهبردی مکمل در حوزه سلامت جسمی، روانی و اجتماعی، نقش کلیدی در ارتقای کیفیت زندگی، افزایش اعتمادبه‌نفس و تسهیل سازگاری با شرایط ناشی از آسیب‌های جنگی دارد. فعالیت بدنی هدفمند می‌تواند با بهبود عملکرد قلبی–تنفسی، کاهش فشار خون، کنترل وزن و پیشگیری از بیماری‌های ثانویه مانند دیابت، چرخه کم‌تحرکی و اختلالات متابولیک را در این گروه بشکند. هم‌زمان، ورزش به‌عنوان ابزار مؤثر در کاهش افسردگی، انزوای اجتماعی و ارتقای تاب‌آوری روانی معرفی می‌شود و حضور در جمع‌های ورزشی می‌تواند از گوشه‌نشینی و قطع ارتباط جانبازان با جامعه جلوگیری کند. با این حال، توسعه ورزش جانبازان در ایران با چالش‌هایی مانند کاهش حمایت‌های نهادی و امکانات، فقدان زیرساخت‌های مناسب شهری و ورزشی، ناکافی بودن مربیان متخصص، کم‌توجهی به جانبازان اعصاب و روان، و ضعف برنامه‌ریزی مبتنی بر نوع معلولیت مواجه است. راهبردهای پیشنهادی بر طراحی پروتکل‌های تمرینی اختصاصی متناسب با وضعیت جانبازان، تقویت بودجه و متولی‌گری مؤثر، گسترش ورزش‌های همگانی و بومی–محلی، به‌کارگیری فارغ‌التحصیلان آموزش‌دیده در حوزه ورزش معلولان، ارتقای نقش خانواده در حمایت از مشارکت ورزشی، و توسعه نقش رسانه‌ها در فرهنگ‌سازی و الگوسازی از ورزشکاران پارالمپیکی تأکید دارد. همچنین استانداردسازی تجویز ویلچرهای ورزشی و غیرورزشی به‌عنوان بخشی از مداخله تخصصی پیشنهاد می‌شود.