آزمون سراسری ورود به دانشگاه در ایران بهعنوان یک آزمون سرنوشتساز، پیامدهای روانی گستردهای برای داوطلبان و خانوادههای آنان ایجاد میکند و در سالهای اخیر به یکی از مسائل مهم سلامت روان نوجوانان و جوانان تبدیل شده است. الگوی «یک تست، یک برآورد، یک سرنوشت» با اشغال ناکارآمد ظرفیتهای روانی و آموزشی، علاوه بر افزایش رقابت و اضطراب، موجب تغییر جهت آموزش رسمی از یادگیری عمیق به آموزش آزمونمحور شده و انگیزه و علاقه دانشآموزان نسبت به فرایند یادگیری را تضعیف میکند. فشارهای پیش از آزمون با واکنشهای اضطرابی، تنش و هراس، و پیامدهایی مانند اختلالات خانوادگی، مشکلات جسمانی و بحرانهای اجتماعی همراه است؛ در حالیکه پس از آزمون، واکنشهایی مانند افسردگی، احساس شکست، بیاعتمادی به خود و حتی گرایش به خودکشی ممکن است بروز یابد. افزون بر این، تکثر مراکز کنکوری و مشاورههای غیرتخصصی، هزینههای سنگین و سردرگمی داوطلبان را تشدید کرده و امنیت روانی آنان را تهدید میکند. راهبردهای پیشنهادی بر کاهش عوامل استرسزا از طریق کنترل کیفیت طراحی سؤالات، آموزش مهارتهای مدیریت استرس و تنظیم هیجان برای داوطلبان، آموزش خانوادهها برای کاهش فشار روانی، بهبود شرایط فیزیکی و ترافیکی حوزههای امتحانی، آموزش مراقبان آزمون برای برخورد صحیح با شرایط اضطراری، نقشآفرینی رسانه ملی در آموزش سلامت روان و ایجاد مراکز مشاوره تخصصی و معتبر برای داوطلبان تأکید دارد.
)