مصلحت زنان در آیات و روایات (اشتغال زنان و مصلحت)

اشتغال زنان در چارچوب آموزه‌های قرآنی و روایی، مسئله‌ای چندلایه است که ارزیابی آن مستلزم توجه هم‌زمان به دلالت‌های متنی، ملاحظات مصلحت‌محور و پیامدهای اجتماعی–خانوادگی است. بررسی آیات مرتبط نشان می‌دهد بخشی از آیات بر امکان فعالیت اقتصادی و اجتماعی زنان دلالت دارند و در مقابل، برخی آیات با قرائت‌های محدودکننده درباره نقش‌های جنسیتی مورد استناد قرار می‌گیرند؛ ازاین‌رو سه رویکرد عمده در تفسیر این حوزه شکل گرفته است: نگرش حداقلی که بر مصالح فردی و محدودیت‌های فقهی تأکید دارد؛ نگرش حداکثری که در پی هم‌سویی کامل با الگوهای مدرن مشارکت و برابری است؛ و نگرش اعتدالی که با حفظ بنیان خانواده، بر پویایی شریعت و امکان مشارکت عقلانی و متناسب زنان در عرصه عمومی تأکید می‌کند. جمع‌بندی رویکرد اعتدالی نشان می‌دهد اصل جواز اشتغال زنان قابل دفاع است، اما تحقق آن باید مشروط به رعایت کرامت انسانی، تناسب شغل با توان و ویژگی‌های روانی–اجتماعی زنان، حفظ عفت و حریم‌های اخلاقی، و پیشگیری از تضعیف نقش‌های کلیدی همسری و مادری باشد. از منظر سیاستی، نقش حکومت در ایجاد فرصت‌های شغلی سازگار با خانواده، توسعه مشاغل خانگی و به‌رسمیت شناختن حقوق و مزایای آن، و نیز طراحی سازوکارهای حمایتی برای کاهش تعارض میان اشتغال و مسئولیت‌های خانوادگی، به‌عنوان راهبردهای محوری پیشنهاد می‌شود.