راهکارهای قرآن درخصوص معضلات نظام خانواده

نوع مقاله : توصیه سیاستی

نویسنده

گروه معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/jicia.2018.20390

چکیده

نظام خانواده به‌عنوان بنیادی‌ترین نهاد اجتماعی، در اندیشه قرآنی بر محور امنیت، آرامش و پیوندهای عاطفی و اخلاقی تعریف می‌شود و پایداری آن بیش از هر عامل دیگری به کیفیت روابط اخلاقی اعضا وابسته است. در این چارچوب، رویکرد قرآنی به خانواده نه صرفاً حقوق‌محور، بلکه مبتنی بر «معروف»، حسن معاشرت، مودت، رحمت و تعاون متقابل زن و مرد است و تأکید می‌کند که صرف رعایت قواعد حقوقی برای حفظ بنیان خانواده کافی نیست، بلکه باید عشق، صمیمیت، وفاداری و مسئولیت‌پذیری در کانون روابط قرار گیرد. همچنین آموزه‌های قرآنی با رد نگرش‌های تبعیض‌آمیز جنسیتی و تأکید بر یکسانی در آفرینش، خانواده متعادل را مبتنی بر احترام متقابل، عدالت در رفتار با فرزندان، پرهیز از سوءظن، حسادت و خشونت و تقویت روحیه گذشت و صبر معرفی می‌کند. از منظر سیاستی، راهبردهای پیشنهادی بر ترسیم الگوی خانواده قرآنی و الگوسازی از خانواده‌های موفق، ارتقای امنیت فرهنگی و روانی خانواده، توسعه آگاهی زوجین و جوانان نسبت به حقوق و تکالیف متقابل، تسهیل ازدواج و کاهش تشریفات، گسترش مراکز مشاوره پیش و پس از ازدواج، اصلاح محتوای آموزشی و رسانه‌ای در جهت تحکیم خانواده، مقابله با عوامل مفسده‌انگیز، و ایجاد هماهنگی فرابخشی در سیاست‌گذاری خانواده تأکید دارد.