آلودگی هوای کلانشهر تهران بهعنوان یکی از مهمترین چالشهای محیطزیست شهری، پیامدهای گستردهای بر سلامت عمومی، اقتصاد ملی و کیفیت زیست اجتماعی برجای گذاشته و به دلیل تداوم و شدت آن، به مسئلهای راهبردی در حکمرانی شهری تبدیل شده است. منابع آلودگی هوا در تهران عمدتاً انسانی و مرتبط با حملونقل، فعالیتهای صنعتی و آلودگیهای خانگی است و در سالهای اوج آلودگی، هزینههای سنگینی همچون افزایش بیماریهای قلبی–تنفسی، سرطان، اختلالات عصبی و خسارتهای اقتصادی به کشور تحمیل میکند. تحلیل مسئله نشان میدهد چالش اصلی، کمبود قانون یا آییننامه نیست، بلکه ضعف در اجرای مقررات، پراکندگی مدیریت شهری و نبود هماهنگی نهادی میان دستگاههای مسئول است. راهبردهای پیشنهادی بر تبدیل شاخص آلودگی به معیار ارزیابی عملکرد مدیریت شهری، حرکت به سوی مدیریت یکپارچه شهری، ایجاد مطالبه عمومی از طریق نشستهای تخصصی و شبکههای مجازی، و افزایش آگاهی مدیران نسبت به پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آلودگی تأکید دارد. همچنین اتخاذ سیاستهای بازدارنده برای کاهش استفاده از خودروی شخصی (مالیات سبز، افزایش هزینه پارکینگ و عوارض خودروهای پرمصرف)، تقویت حملونقل عمومی همراه با مشوقهای مالی، گسترش شهر الکترونیک برای کاهش سفرهای درونشهری، اصلاح درآمدهای شهرداری و کاهش وابستگی به فروش تراکم، و ارتقای استانداردهای فنی خودروها و سامانه معاینه فنی یکپارچه، بهعنوان اقدامات کلیدی برای کاهش پایدار آلودگی هوای تهران پیشنهاد میشود.
)