گروه مدیریت و برنامهریزی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی
10.22054/jicia.2017.20406
چکیده
اخلاق حرفهای در دانشگاه بهعنوان سازوکاری بنیادین برای ارتقای کیفیت آموزش، پژوهش و خدمات اجتماعی، زمانی اثربخش است که در چارچوبی نظاممند و «حقمحور» تعریف شود؛ بهگونهای که رعایت حقوق همه ذینفعان در یک محیط ۳۶۰ درجه، معیار اصلی سنجش رفتار حرفهای باشد. این رویکرد نشان میدهد اخلاق دانشگاهی محدود به رابطه استاد–دانشجو نیست، بلکه همه زیرسیستمهای دانشگاه، از جمله مدیریت و ستاد اداری، در شکلدهی به فضای اخلاقی نقش تعیینکننده دارند و عملکرد اخلاقی مدیران میتواند بهعنوان الگوی عملی سایر اعضای جامعه دانشگاهی عمل کند. اخلاق حرفهای همچنین دارای ارتباطی دوسویه با آموزش و پژوهش است؛ یعنی هم این فرایندها نیازمند رعایت اخلاقاند و هم ارتقای اخلاق در دانشگاه مستلزم آموزش و پژوهش مستمر است. افزون بر این، اخلاق دانشگاهی نباید صرفاً به بهبود درونی محدود شود، بلکه باید پاسخگویی بیرونی دانشگاه نسبت به جامعه را نیز تقویت کند و به ارتقای کیفیت خروجیهای علمی و انسانی منجر شود. راهکارهای پیشنهادی شامل راهاندازی رشتهها و دروس مرتبط با اخلاق حرفهای، تدوین سند و منشور اخلاقی دانشگاه متناسب با اقتضائات بومی، تقویت پیشگیری از تخلفات اخلاقی از طریق توسعه باورهای فرهنگی–دینی، بهرهگیری از منابع غنی اخلاقی مانند نهجالبلاغه، ایجاد بستر حقوقی و فرهنگی برای اجراییسازی اصول اخلاقی و نیز تمرکز دانشگاه بر تربیت انسان اخلاقی در کنار کارکردهای آموزشی و پژوهشی است.
)