مسائل و مشکلات تأمین مالی در اقتصاد ایران

تأمین مالی به‌عنوان زیربنای رشد اقتصادی، اشتغال، توسعه زیرساخت‌ها و پایداری مالی دولت، یکی از مهم‌ترین گلوگاه‌های ساختاری اقتصاد ایران محسوب می‌شود و ارتقای آن مستلزم گذار از نگاه بخشی به رویکرد «نظام یکپارچه تأمین مالی» است. تحلیل ارائه‌شده نشان می‌دهد مسئله اصلی صرفاً کمبود منابع نیست، بلکه ناکارآمدی در پیوند میان بازار پول، بازار سرمایه، صنعت بیمه، بودجه عمومی و منابع خارجی، موجب کاهش اثربخشی و افزایش تورم‌زایی تأمین مالی شده است. شکاف محسوس میان پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، ازدحام دولت در جذب منابع بانکی و کاهش سهم بخش غیردولتی، فشار بیش از حد بر شبکه بانکی، غیرتورمی نبودن شیوه‌های تأمین مالی، اتکای ناپایدار دولت به درآمد نفت و انباشت دارایی‌های غیرمولد از جمله چالش‌های محوری شناسایی می‌شود. همچنین هزینه بالای تأمین مالی، ضعف شفافیت و استمرار بازارهای غیرمتشکل پولی، در کنار آثار تحریم بر جذب درآمد نفت و تأمین مالی خارجی، بر پیچیدگی مسئله می‌افزاید. راهبرد پیشنهادی بر تدوین نقشه راه نظام یکپارچه تأمین مالی با اهدافی مانند کاهش ازدحام، تقویت سهم بازار سرمایه، کاهش هزینه‌ها، ارتقای شفافیت و نظارت یکپارچه، توسعه ابزارهای مالی اسلامی و گسترش مشارکت عمومی–خصوصی در طرح‌های زیربنایی تأکید دارد و آن را به‌عنوان محور ضروری برنامه‌ریزی توسعه معرفی می‌کند.